Autismeweek 2025 | Ruimte voor autisme in huis

Van zaterdag 29 maart tot en met zaterdag 5 april 2025 is het Autismeweek, met het landelijke thema “Ruimte voor Autisme.” Dit thema klinkt misschien helder, maar roept tegelijkertijd verschillende vragen op: 

• Heeft autisme op zich ruimte nodig? 
• Waaruit bestaat die ruimte? 
• En hoe zorgen we ervoor dat het bieden van ruimte geen onbedoelde afstand creëert?

Bij Jados benaderen we deze vragen vanuit onze eigen visie. Mensen hebben ruimte nodig om zichzelf te kunnen zijn, zich te ontwikkelen en zich prettig te voelen in hun omgeving. Dit geldt voor iedereen, en autisme verandert dit principe niet. Wat autisme wél beïnvloedt, is de invulling van die ruimte. 

Zo komen we op een paradox: Ja, er is ruimte nodig. Nee, niet specifiek vanwege autisme op zichzelf. De vraag is dus: Welke ruimte hebben mensen nodig? En hoe wordt die ruimte gevormd door autisme?

Een logisch uitgangspunt is ruimte voor wie je bent. Maar wat betekent dat precies? Een waardevol inzicht komt van Martine Delfos:
“We hoeven niet alles te begrijpen, als we maar begrijpen dát we het niet begrijpen; dan gaan we respectvoller met elkaar om.”

We denken vaak dat we anderen begrijpen, maar in werkelijkheid vullen we veel in op basis van onze eigen gevoelens en ervaringen. Dat betekent dat we niet écht naar de ander kijken, maar naar een stukje projectie van onszelf. Hier ligt een kans om ruimte te creëren: door ons bewust te zijn van wat we níét weten over onze buurman, cliënt, ouders, partner of kinderen.

Kan ruimte geven schadelijk zijn?
Niet als het oprecht is. Echte ruimte ontstaat wanneer er geen onuitgesproken aannames of verborgen oordelen zijn. In een open en eerlijk gesprek ontstaat ruimte voor het verhaal van de betrokken personen in hun specifieke situatie. Maar dat vraagt tijd, en daar zit meteen een knelpunt: naast oprechtheid is ook tijd een cruciale factor.

Maakt autisme dan helemaal geen verschil?

Jawel. Als we autisme zien als een atypische ontwikkeling, waarbij de cognitieve ontwikkeling sneller gaat dan de sociaal-emotionele, kunnen we concreter benoemen welke ruimte nodig is. Mensen met autisme zijn vaak sterk analytisch en cognitief ingesteld – dat is hun eerste natuur. Veel systemen houden hier onvoldoende rekening mee. Er moet ruimte zijn voor analytisch denken, maar ook voor het besef dat sociaal-emotionele processen belangrijk zijn, ook als die niet direct de voorkeur hebben.

Dit werkt twee kanten op. Mensen met een cognitieve focus moeten ruimte ervaren voor hun manier van denken, maar ook ruimte laten voor mensen die juist beginnen bij het sociaal-emotionele. Sommigen hebben al een oplossing zonder het probleem volledig te begrijpen, anderen willen eerst de analyse maken. Dit soort verschillen in leervoorkeuren vragen om ruimte en wederzijds begrip.

Ruimte voor autisme in huis
Tijdens de Autismeweek richten we ons op het thema ‘Ruimte voor autisme in huis’ en verkennen hoe die ruimte eruitziet. Hoe kunnen we in verschillende woonomgevingen – van een eigen woning tot een studentenhuis of een woonplek bij Jados – ruimte bieden aan ieders specifieke behoeften? Hoe zorgen we ervoor dat leren, werken en samenleven aansluiten bij iemands leervoorkeuren, cognitieve stijl en sociale behoeften?

Ruimte in huis gaat veel verder dan de fysieke ruimte, maar ook over het begrijpen van de manier waarop iemand met autisme de wereld ervaart. Hoe kunnen we omgevingen creëren die rust, structuur en begrip bieden? 

Gedurende de week delen we inzichten, verhalen en praktijkvoorbeelden via verschillende kanalen. Zo ontdekken we samen hoe we ruimte kunnen bieden die echt aansluit, zowel in huis als daarbuiten.

Mis niets en volg ons op social media!

🔹 LinkedIn: Jados op LinkedIn
🔹 Instagram: @jados_autisme_
🔹 Facebook: /JadosAutisme